top of page

Leerplicht, wat mag wel en wat mag niet?

Bijgewerkt op: 6 apr. 2023


Veel ouders dromen ervan om een grote reis met het gezin te maken of een jaar in het buitenland te wonen. Veel gezinnen hebben vragen hoe zij dit avontuur met leerplichtige kinderen kunnen regelen met de leerplicht in Nederland om hun droom werkelijkheid te maken.


reizen met een leerplichtig kind
Met het gezin op avontuur!

Het is belangrijk om de buitenland (reis)plannen met de school in Nederland te bespreken. Wanneer de school het vertrek steunt (en de plek in de klas van je kind vrijhoudt) betekent dit niet dat de leerplichtambtenaar deze plannen ook zal steunen.


In Nederland hebben kinderen schoolplicht en leerplicht, dit zijn twee verschillende dingen. De schoolplicht is de wettelijke verplichting dat kinderen een fysieke school moeten bezoeken (thuisonderwijs is niet toegestaan in Nederland). In enkele gevallen is het in Nederland mogelijk om vrijstelling te krijgen van de schoolplicht. Ouders kunnen vrijstelling krijgen wanneer zij kunnen aantonen dat er geen school in de omgeving is die aansluit bij de levensovertuiging of als een kind fysiek of psychisch niet in staat is om naar school te gaan.


Leerplicht is de verplichting die een kind heeft om onderwijs te volgen. Kinderen van 4 jaar gaan wel naar school maar zijn nog niet leerplichtig, zij mogen nog buiten de schoolvakanties weg. Je moet het vertrek wel melden, maar deze toestemming wordt altijd verleend. Kinderen van 5 tot en met 16 jaar zijn in Nederland leerplichtig. Jongeren tussen 16 en 18 jaar die nog geen startkwalificatie hebben behaald (minimaal een havo diploma of hoger of een MBO niveau 2 opleiding of hoger) zijn kwalificatieplichtig.


thuisonderwijs mogelijk in Nederland?



TIJDELIJK WONEN IN HET BUITENLAND De ouders van het leerplichtige kind kunnen een beroep doen op de vrijstelling artikel 5 sub c van de Leerplichtwet voor het volgen van onderwijs in het buitenland. Wanneer je met je gezin tijdelijk in het buitenland wilt wonen dan is het mogelijk om je kind in te schrijven bij een fysieke lokale of internationale school in het land waar je tijdelijk gaat wonen om zo aan de school en leerplicht te voldoen.


De vrijstelling wordt in principe gegeven voor de duur van één heel schooljaar. Onder bepaalde voorwaarden is hierop een uitzondering mogelijk. Een voorbeeld hiervan is als het gezin vanwege het werk van één van de ouders naar het buitenland moet. In dat geval is een werkgeversverklaring ook een vereiste om aan te leveren bij het beroep. Een vrijstelling is van tijdelijke aard; het gezin moet voornemens zijn weer terug te keren naar Nederland. Is dit niet het geval, dan zal het gezin volgens de Wet Basisregistratie Personen uitgeschreven moeten worden. In Nederland geldt namelijk op grond van artikel 2.43 van de Wet basisregistratie personen dat indien een persoon in 1 jaar langer dan 8 maanden naar redelijke verwachting in het buitenland verblijft, hiervan aangifte gedaan moet worden. Zie voor de uitschrijfprocedure: Den Haag - Vertrek naar het buitenland (emigratie) doorgeven.

Nederlandse school
Persoonlijk onderwijs op afstand via World Wide Juf

Het is aan te raden om je kind naast de lessen op de lokale of internationale school ook NTC, Nederlandse Taal- en Cultuur lessen te laten volgen. Dit is soms mogelijk via een fysieke NTC school op locatie maar is ook online mogelijk via World Wide Juf. World Wide Juf biedt online Nederlandse lessen voor kinderen in het basisonderwijs en voortgezet onderwijs. Iedere leerling krijgt ongeveer één uur per week online les via videobellen met een vaste bevoegde leerkracht. Naast de lessen krijgen de leerlingen wekelijks een huiswerkpakket waar zij ongeveer een uur per week mee bezig zijn. De lessen en het huiswerk zorgt er samen voor dat de leerlingen op niveau blijven met leeftijdsgenoten in Nederland, wat de soepele terugstroom naar de oude klas met vrienden en vriendinnen enorm bevordert.


De vrijstelling voor onderwijs volgen in het buitenland kan niet tot stand komen op basis van onderwijs via enkel World Wide Juf (of een andere organisatie voor afstandsonderwijs). De reden hiervan is simpelweg dat er geen sprake is van fysiek onderwijs, en dit is wel een wettelijk vereiste.


reizen met leerplichtige kinderen

REIZEN MET EEN LEERPLICHTIG KIND Wanneer je met je gezin gaat reizen en steeds op een andere plek bent dan is het niet mogelijk om je kind in te schrijven bij een school in het buitenland. Dit maakt de situatie een stuk moeilijker met de leerplichtambtenaar. Het is altijd aan te raden om te starten bovengenoemde stappen: het gesprek met de school en daarna het gesprek met de leerplichtambtenaar. De kans op vrijstelling is helaas wel stukken kleiner wanneer je kind niet naar een fysieke school in het buitenland zal gaan. Wanneer je ervoor kiest (om zonder uitschrijving bij de gemeente) en zonder toestemming van de leerplichtambtenaar te gaan reizen dan kan de boete hiervoor hoog oplopen. Een andere mogelijkheid om de droom te verwezenlijken is het uitschrijven bij de gemeente. Wanneer je gezin niet meer ingeschreven staat bij een gemeente dan wordt dat bestempeld als vertrek naar het buitenland en dan vervalt de Nederlandse leerplicht. Je bent wettelijk verplicht om je uit te schrijven bij je gemeente als je sowieso langer dan acht maanden op reis gaat naar het buitenland. Het gaat dan om acht maanden in het buitenland binnen een periode van een jaar. Het is geen verplichting dat het aaneengesloten is. Het uitschrijven bij de gemeente is in een paar minuten gedaan, opnieuw inschrijven in Nederland kost wel meer tijd en energie.


droomreis maken met kinderen. Wereldreis maken met gezin

Wil je samen met leerplichtige kinderen naar het buitenland vertrekken om een droom te vervullen of om simpelweg een droomreis te maken? Denk dan aan het doel van de buitenland ervaring en de mogelijkheden. Met goede communicatie en het volgen van de juiste procedures is er vaak een geschikte mogelijkheid te vinden.


Heb je vragen over deze blog? Wil je dat wij met je meedenken om jullie droom te verwekelijken? Neem dan contact met ons op via de mail of het contactformulier en wij denken graag met je mee!



# Deze blog is tot stand gekomen met informatie van de leerplichtambtenaar, specialisatie buitenland.

bottom of page