Opgroeiende kinderen en tieners wisselen online berichten uit met vrienden en vriendinnen en leggen gemakkelijk nieuwe contacten. Ze komen van jongs af aan in aanraking met sociale media. Zonder er over na te denken en met een scherm tussen ons in, is ook een kwetsende reactie snel geplaatst. Moeten we het altijd met elkaar eens zijn? Zeker niet. Een kritische vraag stellen of je mening geven mag en houdt je scherp. Maar er is een grens.
En liefst 70% van de Nederlanders vindt ook dat het anders moet. Daarom zeggen we tijdens de Week van de Mediawijsheid: #hierniet. De Week van de Mediawijsheid 2023 vindt plaats van 10 t/m 17 november.
Het is fijn als kinderen en tieners veilig weten om te gaan met sociale media, het is daarbij nog fijner als kinderen kritisch en bewust kijken naar hun eigen gedrag. Gedurende deze week wordt er aandacht besteed aan het thema #hierniet en maken we ons met elkaar sterk voor het belang van mediawijsheid en een sociale online wereld.
Maar wat is nu eigenlijk mediawijs? Mediawijs(heid) gaat over bewust, kritisch en actief omgaan met media. Wie mediawijs is, weet bijvoorbeeld óók hoe je media slim en creatief kan inzetten om je doelen te bereiken. Of hoe je de valkuilen het beste kunt omzeilen.
Met mediaopvoeding leren kinderen en tieners om bewust, veilig en gezond om te gaan met media. Het is een taak van ouders en van iedereen die kinderen begeleidt. Het kan problemen voorkomen. Kinderen/ tieners worden bijvoorbeeld online gepest, gamen te lang en te veel of kunnen nepnieuws niet onderscheiden van echt nieuws.
Er zijn verschillende manieren waarop je in actie kunt komen tegen kwetsend gedrag online. Dat kan direct en publiekelijk, maar ook indirect en anoniem.
Door bijvoorbeeld samen met je kind of tiener te kijken naar prikkelende en realistische voorbeelden kunnen ze zich bewust worden van hun gedrag. Denk bijvoorbeeld aan een vervelend appje van een klasgenoot of een gesprek met een onbekende op Instagram. Zorg ervoor dat dit soort voorbeelden ook echt herkenbaar zijn: ze kunnen er in de toekomst mee te maken krijgen of zijn ze misschien zelfs al eens tegengekomen.’
Naast dat je met je kind(eren) en tiener(s) in gesprek kunt gaan is het ook belangrijk om interesse te tonen in hun online (leef)omgeving. Voor hun is de online wereld namelijk al echt een integraal onderdeel van hun leven. De online en offline wereld is één wereld. Vraag bijvoorbeeld geregeld aan je kind: ‘Wie heb je vandaag online gesproken?’ of ‘Wat heb je vandaag online gedaan?’ Bekijk ook eens de game-omgeving of een andere online omgeving van je kind. Op het moment dat je weet waar je over praat, kun je ook gemakkelijker een gesprek voeren.
Door hierover in gesprek te blijven zullen kinderen ook eerder aangeven als ze iets vervelends hebben meegemaakt en kun je als ouder te hulp schieten. Op de website www.weekvandemediawijsheid.nl vind je het laatste onderzoek en tips over wat jij kunt doen bij online kwetsend gedrag.
Praktische tips die je in het gesprek mee kunt geven:
- Post geen persoonlijke gegevens;
- Spreek nooit zomaar met iemand af die je online hebt leren kennen;
- Tag niet zomaar iemand in een foto of bericht;
- Scherm je profiel af en voeg alleen mensen toe die je echt kent.
Naast de bedreigingen die internet en digitale media met zich mee kan brengen is het ook van belang om in te zien dat media van grote waarde kan zijn in ons leven. Zo zijn een boek, app of website middelen om leesvaardigheid te vergroten, om met al je creativiteit aan de slag te gaan, om nieuwe omgevingen te verkennen of om meer te leren over een onderwerp dat je interesseert.
Tijdens de lessen in november besteden wij bij World Wide Juf met onze leerlingen ook aandacht aan mediawijsheid.
*Bron: Kennissessie #Hierniet - Waar trek jij de grens? en website www.weekvandemediawijsheid.nl.